Bu bölüm, bizim AKIŞ HİKAYE’miz olan Asi Nehri’nin anlatısını içermektedir.  Bu bölüm, kitaplar, makaleler, gezgin notları, mitler, haritalar, fotoğraflar, çizimler, gravürler gibi birçok kaynaktan topladığımız, tarihsel bir araştırmaya dayalı, farklı disipliner arka plana sahip beş kişinin disiplinler arası ve ortaklaşa  çalışmalarının ve çeşitli  perspektiflerinin kaleidoskopunu ana hatlarıyla ortaya koyduğumuz bir özetidir. Bu araştırmanın amacı, bu antik nehrin yaşamına çoklu medya araçları ile bakmak için bir altyapı geliştirmektir. Biz, farklı ülke ve şehirlerden beş araştırmacı, bu antik nehrin hikayesini araştırmak ve keşfetmek için bir araya geldik.

 

Aşağıda anlatılan Bu HİKAYE, tarihsel anlatım yöntemini benimsemektedir. Hikaye, Asi Nehri'nin alüvyon birikintilerinde depolanan birçok farklı sesi ortaya çıkararak, İlk Tunç Çağı'ndan Helenistik, Roma, Bizans ve Haçlı dönemlerine, Selçuklu'dan, Memlük ve Osmanlı döneminden,  Fransız mandasına ve Türkiye Cumhuriyeti zamanlarına kadar uzanan, zengin ve çok katmanlı birçok hikayeyi sakladığını kavramak, nehirle kurulan çok sayıda ilişkiyi anlamak ve nehrin çevresinde yaşayan topluluğun hayatlarını şekillendirmedeki rolünü ortaya koymak için bir mercek sunmaktadır.

 

Diğer birçok nehir gibi, Asi Nehri de, tarih boyunca birçok farklı karaktere bürünür ve bu karakterleri ile bağlantılı olarak farklı isimler alır. Nehrin, resmi belgelerde ilk olarak adının anılması, Kadeş Muharebesi'ni anlatan Mısır kaynaklarının bir seçkisinde  görülür. Bu kaynaklara göre, Kadeş Muharebesi, nehrin, o dönem, "aşağı akan nehir" anlamında Araunti olarak adlandırıldığı Asi Nehri olarak tarif edilen bir su kaynağının etrafında meydana gelmektedir. Pers hükümdarı döneminde bölgenin ilk hükümdarı olan I. Auruuant’ın isminin Yunanca karşılığı Orontes olarak geçmektedir. Buna karşılık, nehir kıyısı kıyılarında yaşayan ilk topluluklardan biri olan Makedonlar, yukarı Makedonya'nın  ana nehrin anısına, ona Axius adını verdiler. Ayrıca, değişken ve tahmin edilemez karakteriyle bağlantılı olarak Dracon (ejderha) ve Typhon (tayfun) gibi düşsel isme de sahip olur.

 

Helenistik ve Roma Dönemlerinde Nehir, Orontes adını taşımaya devam eder. Strabo'ya göre, Orontes Nehri, nehrin üzerinde bir köprü inşa eden bir adamın adını taşımaktadır.  Bununla birlikte, Yunan mitolojisine göre nehir, bir dizi doğaüstü akrabalık ve ailevi ilişkileri bağlarıyla anılır. Asi Nehri, Okeanos (okyanusların ve denizlerinin tanrısı) ve Tethys'in  (pınarların tanrıçası) oğlu ve Dicle, Fırat ve Nil Nehri gibi birçok başka nehirlerle kardeştir.

 

Orta Çağ'da, yerel Arap halkları nehre, “tersine/ters dönmüş” anlamına gelecek şekilde Al Urunt veya Al Maklub ismini takmışlardır. Bu hafif iğneleyici isimlendirmenin altında yatan sebep, muhtemelen, nehrin su seviyesinin tarlalardan yüksek olması sebebiyle,  su değirmenleri gibi ek mekanik destek olmadan tarlaları sulayamamasıdır. Bouchier'e (1921,3) göre, nehir ters yönde, yani güneyden kuzeye, akması nedeniyle “tersine/ters dönmüş” olarak adlandırılmıştır. Günümüzde, yine tersine, istikrarsız ve tahmin edilemeyen akış özelliklerine atıfta bulunacak şekilde Asi Nehri olarak da anılmaktadır.



FLAVIA VANNI

“Water flows and found its way”
Asi River in the Middle Ages

ALESSANDRO CARABIA
“Construction for the River”
Asi River in Hellenistic (300-64 BCE) and Roman Period (64 BCE – 476 CE)

TUĞÇE TEZER and EBRU BINGÖL
Asi River in Mamluk (1268-1516) and Ottoman Periods(1516-1918)

“River as  a Poetical Picturesque Beauty of Lost Dreams”

 

EBRU BINGÖL

Asi River in French Mandate Period (1918-1938)

“Civilization of the River”


KORAY ALIM CENGIZ

Asi River in Turkish Republic Period (1939 - present)

“Deconstruction and Reconstruction of the River”

© FLOW TALES

info@flow-tales.com